Poszukiwania książek zachowanych we fragmentach określa się dziś mianem fragmentologii. Dziejom tych specyficznych badań bibliologicznych, nie zapominając oczywiście o ich polskim kontekście, poświęciłem pierwszy z rozdziałów niniejszej pracy. Nie ulega wątpliwości, że największe zainteresowanie zawsze budziły rękopisy najstarsze. Te zaś, które jako pierwsze docierały na ziemie polskie, były pisane pismem karolińskim. O jego fenomenie, ale także o posługiwaniu się nim w krajowych warsztatach pisarskich traktuje rozdział drugi. O tym wreszcie, jakie książki znano w Polsce do schyłku stulecia XII opowiada rozdział trzeci bazujący na rozbiorze dwóch najstarszych znanych inwentarzy bibliotecznych. Rozdział czwarty stanowi z kolei próbę odpowiedzi na pytanie, które z rękopisów pochodzących sprzed 1200 r., zarejestrowanych w zbiorach polskich, faktycznie znajdowały się wówczas na terenie władztwa piastowskiego. Sześć pozostałych to właściwie, ułożone chronologicznie, studia przypadku, możliwie wyczerpujące historie fragmentów siedmiu rękopisów, spisanych między VIII a XII w., znalezionych w oprawach bądź z opraw niegdyś wyjętych; historie samych utworów oraz ich rękopiśmiennej tradycji, ksiąg używanych w liturgii, ale i dzieł Gajusza Wiktoryna, Owidiusza, Hugona ze Świętego Wiktora czy Iwona z Chartres. Każdy z tych pergaminowych skrawków – tytułowych particularum – posiada bowiem własną genealogię, którą z większą bądź mniejszą precyzją można dziś odtwarzać. Każdy został odpisany z innego kodeksu, w konkretnym czasie i miejscu. W pewnym momencie dotarł zaś najprawdopodobniej na ziemie polskie. Jeśli faktycznie stało się to niedługo po jego spisaniu, to katalog tytułów znanych we władztwie Piastów staje się tym samym o wiele bogatszy.